Franky, a protagonista de Monstruo de ojos verdes, é unha rapaza de catorce anos que escapa dunha violación nunha festa. Este momento, e a súa reacción, vai ser definitorio. Ser consciente deste feito provoca unha ruptura, unha escisión na súa identidade, na forma de relacionarse co mundo. A violencia e a agresión transfórmanse en corpóreas. Os comentarios no instituto, un abrazo un pouco máis forte do normal, ...
El señor Blount no solo me tiró de la coleta cariñosamente, como si tuviera cinco años, sino que además hizo un ademán juguetón como de pellizcarme la cintura, que llevaba al aire.
¡Eh! Eso no me gustó nada. Pero sucedió muy deprisa, y era evidente que el señor Blount no era una mala persona, solo intentaba ser amigable y hacerse el gracioso, como papá cuando..."1
Non é esta unha novela cómoda de ler para as persoas adultas porque quen nos narra a historia en primeira persoa, Franky, vai debullar eses pequenos xestos diarios das "persoas amigables e graciosas" que agreden, unha e outra vez, os corpos das rapazas. E sentiremos rabia e moitas ganas de entrar na festa do señor Blount, ou na casa familiar, para dicirlle "catro cousiñas" a estes seres inhumanos. Ou de abrazar a Franky e á súa irmá pequena, Samantha, ata que os pesadelos non sexan máis que recordos afastados. Entón, é cando comprendemos que a autora conseguiu non só meternos na novela, senón lembrarnos que tamén nós fomos aquela adolescente que, por primeira vez, encontraba ese monstro de ollos verdes que identificaba aquilo que non nos gustaba, aquilo ao que non sabiamos poñerlle nome, pero que nos lastimaba. E, nesa procura das denominacións, tamén os absolutismos, a ausencia de grises, as escollas de branco ou negro para protexerse.
Cuando nos acostamos esa noche, Samantha tenía la muñeca rodeada de marcas rojas donde los dedos de papá le habían retorcido. A la mañana siguiente, parecía que llevaba puesta una pulsera de moratones.
Me dio lástima Samantha, pero bueno, fue ella quien provocó a papá. Iba a tener que aprender a no hacerlo.
Tal y como yo lo aprendí cuando tenía más o menos su edad.2
Pero a fenda xa está aberta. Cando intúe a violencia, Franky vai tentar protexerse ignorándoa ou minimizándoa.
Creo que yo sí le echaba la culpa a mamá. Ella provocaba a papá con su actitud y él, puesto que era Reid Pierson, no podía evitar reaccionar. En la tele se mostraba muy alegre, pero en casa... bueno, podía tener mal genio. Era simplemente la personalidad de papá.
Pareció suceder gradualmente. O quizá es que yo no era lo bastante mayor como para darme cuenta. Empecé a notar la tensión más o menos cuando empecé secundaria.3
Romper cunha imaxe creada durante anos de "el é así", "é a súa personalidade", " se non o provocas, non pasa nada", "só é violento cando bebe", "só é agresivo cando tivo un mal día", ..., non é un proceso sinxelo nin doado. Esa etapa de dúbidas, medos, concienciación, negación e demais imos acompañala, nesta historia, cunha man no que se debería facer e coa razón no entendo por que o fixeches.
Mi padre se enfada con facilidad. Yo antes pensaba que mi madre le provocaba, pero esa es una forma equivocada de pensar, culpar a mi madre por ser maltratada.
Llevaba pañuelos al cuello, mangas largas para tapar las marcas. Pero yo sabía de qué se trataba.
Porque yo tenía miedo, creo. Era más fácil odiarla4
E a actualidade rompe con forza nesta novela da que non vos desvendei absolutamente nada (as historias de Conejo, Krista, Todd, Mero, etc, merecen unha recensión propia): Os futbolistas, actores, escritores, youtubers e demais que "adoramos" e "beatificamos" para seguir asentando as violencias e as agresións ás mulleres. Porque na realidade, como nesta novela, somos conscientes de que Reid Pierson, o deportista famoso, o presentador da televisión, ten asegurada esa beatificación. Porque o maltratador Reid Pierson perpetuou un dano e un maltrato coa complicidade de todas as persoas coas que compartiu a súa vida desde a televisión ou desde o día a día. Porque o maltrato ten as súas bases nunha sociedade que aínda non ten en conta ás vítimas. Porque esta historia non sería necesario contala se non fosemos cómplices dun sistema que defende os agresores. Porque ese final durísimo apela á túa/nosa/vosa escisión propia para cambiar as cousas.
Oates, Joyce Carol, Monstruo de ojos verdes, ediciones SM, 2018.
Tradución de Mª Dolores Crispín
1páx. 65
2páx. 59
3páx.32
4páx. 170
Comentarios
Publicar un comentario