Coñezo a Belén
Senín (como autora) debido á súa participación na antoloxía dentes para a
mazá, da editora Chan da Pólvora, ou en revistas como Dorna, mais tamén (e
sobre todo), por ser unha habitual de círculos como os polvoríns da libraría
Chan da Pólvora, eses espazos que mesturan o intenso e o familiar, unha lareira
vivísima que quece as noites de mércores en Compostela con moitas voces
variadas en estilo e condición, incluída a rotunda voz da autora.
Coñecéndoa xa,
repito, achégome a revoltos anos vinte, título recén publicado en Leite
Edicións, con especial curiosidade: a capa vermella, charlestoniana (grazas ás
inconfundíbeis ilustracións de Afra Torrado) e mais o título fanme pensar nunha
obra que me vai interpelar como habitante deste lugar transitivo que son os
anos 20 do século XXI, ese lugar que como todas as transicións ten a capacidade
de nos volver funambulistas azarosas.
Abro o poemario e
Senín toca un acorde perfecto cunha cita de A vitoria, de Ataque
Escampe, ese himno xeracional que se cadra as poetas repetimos moito, de máis,
en grande medida por falta de outros referentes que nos acheguen a esa
realidade confusa que vivimos. Referentes, por exemplo, como estes revoltos
anos vinte.
Porén, aínda que a
confusión e a falta de certezas están aí, como un continuo que salpica os
versos da autora, revoltos anos vinte preséntanos un relato que
coñecemos de sobra: un relato de estirpe. A propia voz poética advirte, na
primeira páxina:
isto non é un bildungsroman
é unha elexía
Senín non pretende
falarnos de si, nin da súa voz poética, senón de como construímos o noso relato
colectivo subidas na ponte colgante sen que rachen as cordas que nos suxeitan
ás que viñeron antes, ás que cruzaron outras pontes. E faino desde unha
perspectiva tamén coñecida, mais non por iso menos interesante: a dunha
convencida posición como muller nunha sociedade patriarcal, cun patriarcado que
se transforma, poliédrico, pero que acompaña tamén o relato das nosas nais e avoas.
Faino tamén desde o
convencemento de que aínda que o que nos vara ás nosas antepasadas é unha
áncora demasiado grande, o tempo vaina desgastando. Somos personaxes de novelas
distintas, lémonos en plataformas distintas, traducímonos en linguas distintas.
o mate quentísimo só poden tomalo a nai e a
avoa
a filla debe esperar
a boca inocente aínda non está preparada
para queimarse
Se cadra, penso
mentres leo os versos de revoltos anos vinte, necesitamos máis relatos
das fillas que nunca serán nais; das fillas que aínda non medraron de todo, das
que pode que nunca medren de todo. Se cadra máis relatos do que non é ser unha
cousa nin a outra: de descoñecer as mans rugosas da avoa en mans que untamos
con cremas hidratantes; de perder a conta das veces que lles contamos ás nosas
nais que isto xa non é coma antes, que non queremos sacar unha oposición; se
cadra, ao mesmo tempo, relatos de pintar os beizos para facernos maiores pero
ter pánico do que significa facernos vellas, de sentirnos incapaces, de volver
á nai e á avoa como un nicho onde escondemos as cousas das que xa só nos
lembramos nós.
A autora expón unha
vulnerabilidade que reflicte un sentir común, unha procesión de referencias que
caeron, unha fin da historia que non é tal, pero na que xa ninguén nos aprende
a continuar fiando.
Así, como unha
manta de patchwork, a historia da avoa, a nai e a filla; unha historia
de sangue, flores e dor de costas, tan iguais e tan tan diferentes. A historia
dunha incomprensión frustrante, dun medo a non saber andar sobre faíscas, dunha
tremendísima vontade, ao mesmo tempo, de que agromen nas fendas deses pés
papoulas encarnadas como os nosos beizos. Eses que pintamos para sentirnos
maiores, para sentirnos capaces, aínda que nos aterre o momento no que realmente
sexamos vellas.
Eses beizos que
despintamos con présa e desgana ao chegar a casa, cando na outra punta agarda
un té quentiño, unha historia que nunca viviremos, a manta de patchwork
que seguimos construíndo sen padrón, con alfinetes grosos e oxidados.
Se cadra
necesitabamos unha historia así.
- revoltos
anos 20, de Belén Senín, publicado en Leite Edicións (2020).
Comentarios
Publicar un comentario