Cachorro. Unha achega a Darío a diario, por Cristal Méndez Queizán




Xela e eu medramos na mesma cidade e compartimos xeración. Coñezo a moitas persoas que foron amigas e coñecidas de Xela e todas as poetas que participan neste acto frecuentaron a Xela. Porén, Xela e eu nunca fomos amigas o que me levou a preguntarme por que estou eu hoxe aquí. Pois ben, lembro que Xela e eu só nos encontramos unha vez, na antesala dun recital no que ela participaba. Alí, tivemos unha breve conversa na que Xela manifestou o súa indignación pola escasa acollida que tivera o seu poemario “Darío a diario” adicado ao seu bebé de nome Darío.

Como daaquela eu non tiña fillos, non acababa de comprender totalmente a súa protesta. Pero, agora que son nai, dou moito en reflexionar sobre a ambigua valoración da maternidade, que pasa da mistificación cristiá da nai abnegada e sacrificada ao desprecio machista pola maternidade e que denigra, obxectiza e controla o corpo das mulleres e das súas crianzas, soméntedoos á violencia obstétrica, entre outras violencias.

Mais teño a impresión que, mesmo en ambientes filofeministas, o tema da maternidade, coa súa evidente dimensión corporal, hormonal e instintiva non está sendo suficientemente discutido e moi pouco reivindicado. A min paréceme que isto sexa debido a un comprensible medo a volver á gaiola da “natureza feminina” que tivo atrapadas as mulleres durante séculos. Naturalmente, falo da miña sensación subxectiva, e das miñas reflexións hoxe, como resultado de ter experimentado as mareas de estróxenos, oxitocinas e prolactinas que inundaron o meu cerebro nos últimos catro anos, mudando radical e definitivamente a miña interacción co mundo.

Hoxe Xela non está aquí para darme a súa opinión pero penso que non é imprescindible poñernos a falar de feminismo agora, porque eu xa sei cal vai ser a miña función esta tarde neste acto. Eu estou aquí porque me manda Xela, para que lle recite os poemas de “Darío a diario”, para reivindica-los, para facérvolos amar e para comprendermos que, como ela xa ben sabía, non son poemas menores, “cousiñas de femias”. Son poemas grandes, importantes, universais. Dito coas palabras de Xela:


“Tódalas nais son eu e todas, coma min, saben que es único.”



En memoria de Xela Arias, femia con cría, coma min.


PONTE 

O meu cachorro 
é leve como o sol de Outono, 
cheira a escuma, 
sabe a chuchamel 
e ten pel de seixo. 
Abrazoo e florezo 
por dentro, 
latexo 
abrindo dedos como pétalos 
para recoller o cachorro 
meu en min. 
Entón, 
mamamos, 
pulsando con remotos tambores, 
mergullando por boscos de soños ocos, 
escorregando nun río de leite, 
antiguo, fondo e maior. 
Logo, 
misturamos os alentos 
nunha mesma branda praia, 
ondas grosas, lentas e mestas 
que abrazan ondas pequeniñas de vidro 
a brincar e repenicar. 
E paseniño, 
imos acougando, 
quedos e silentes, 
esvarando a modo 
nun burato branco e sen tempo. 
Finalmente, 
cachorro e eu durmimos 
acubillados nun sono luminoso e morno, 
e velaí, 
unha femia con cría, 
sen outro nome, lugar ou canción 
que esta aberta, poderosa claridade 
acochada no burato mol 
da cunca do peito.

Texto escrito e lido por Cristal Méndez Queizán na presentación de Poesía reunida(1982-2004) de Xela Arias, en Pontevedra (maio 2019) no encontro literario Teñamos a poesía en Paz, coordinado por Helena Torres e organizado pola librería Paz de Pontevedra e no que participou xunto con Marga do Val, Ana Romaní e Susana Trigo.

Comentarios