Hai unhas semanas, a compañeira Ánxela
Lema reflexionaba na Sega sobre o libro Pensamento monógamo, terror
poliamoroso da teórica e activista Brigitte Vasallo. Uns días máis tarde,
comezaba eu a lectura de Sita, da teórica e activista Kate Millett, e
caía na conta de cantos dos conceptos de Vasallo se poderían aplicar á relación
descrita por Millett, uns 40 anos atrás. Mesmo cantas cousas poderían
compartir, digamos, nunha cea, nunha charla ou nun obradoiro.
Porque unha das
cousas boas que trouxo o feminismo foi a transversalidade, en todos os
sentidos. E outra, sen dúbida, a caída dos ídolos: non, por suposto, como un
nihilismo individualista, senón a favor de humanizar os nosos referentes, de
ser críticas con eles, de convivir – tamén – coas súas contradicións, como nós
convivimos e lidamos coas nosas. O feminismo axudounos a rachar coas figuras
férreas e sen fisuras de grandes líderes que creou a historia patriarcal.
E desde esta
óptica, abrín as primeiras páxinas de Sita.
Publicado por Kate Millett orixinalmente
en 1976, logo da súa famosa Política Sexual, que a converteu nunha das
figuras máis representativas da segunda onda do feminismo en Estados Unidos,
Sita é un caderno de notas que se converteu nunha zona de catarse para a
autora. Nun momento de transformación social, avidez artística e con Millett
envorcada no activismo feminista e bisexual, a autora coñece a Sita, unha
muller que tras deixar atrás diversos matrimonios heterosexuais comeza unha
relación con ela. Unha relación apaixonada, amorosa, feroz, treboenta. Pero Sita
non comeza co namoramento, senón co ocaso desa relación. O que fora, nun
momento, un lugar afectivo seguro para Kate Millett vaise desfacendo de diante
dos seus ollos, uns ollos en principio incrédulos, despois avergonzados,
posteriormente doídos e finalmente acostumados.
Verla representar el papel de amante es más
humillante que un rechazo frontal. Pero soy tan cobarde, lo prefiero, me aferro
a eso, codicio cada momento, cualquier sonrisa ausente.
(...)
Antes pensaba que envejecería con esa
mujer, que nuestro amor seguiría creciendo año tras año. Llevo aquí tres días.
¿Cuántos más me quedan? (p.63)
Nestas
376 páxinas atopamos unha especie de escrita automática, case un diario do
naufraxio dese amor, que se fai por veces repetitivo pola intensidade, pero,
como é se non a aceptación do fracaso? Millett relata a súa obsesión por Sita,
describe con nostalxia o seu amor antigo, a diferenza co que murcha, os
esforzos patéticos por recobrar o que xa non ten vida.
Millett é, a fin de
contas, unha persoa como outra calquera. E volvo a Brigitte Vasallo porque,
nese momento de activismo bisexual e lésbico, Kate Millett – autora e
protagonista – atopa tamén a falla da ética do coidado, un compromiso que non é
tal, vese a si mesma como un cadáver emocional abatido tralo desencanto de
Sita, que por outra parte se nega durante moito tempo a recoñecerlle que non
quere continuar coa relación, polo menos con eses termos.
A frustración
tingue todo o relato, e malia ser Millett unha das máis representativas
activistas feministas da súa época, tamén o auto-castigo ao pensarse
responsábel do fracaso desa relación. E velaí, as contradicións. Esas das que
aprendemos, que xestionamos como podemos, e que mentres tanto nos abrasan desde
a parte máis alta do estómago. A mesma Millett ten afirmado non se sentir
orgullosa desta obra porque non encarna o que para ela sería o canon da
literatura lésbica: é unha obra que, en fin, relata unha relación cunha estrutura
patriarcal, posesiva por un lado e descoidada polo outro, mais é tamén unha
testemuña sen censuras do que moitas veces acontece, mesmo nos círculos máis
concienciados. A última pedra, da que máis custa desprenderse: a estrutura dos
afectos, do íntimo.
Sita, na descrición coidada do contexto, fálanos tamén das loitas de Kate
Millett pola súa saúde mental, da soidade das grandes urbes e dos complexos
urbanísticos verticais que remataron coa veciñanza, do medo ao papel en branco,
do síndrome da impostora, da atmosfera de ebulición dos 70.
Pero sobre todo é
unha crónica do declive, da evaporación do que había, da idea da efemeridade.
De como o amor é amor aínda que non dure para sempre. De como até as feministas
teñen que botar dunha patada a Disney da cabeza.
Conclúe Millett,
facendo referencia á fin da relación: “aún no me doy cuenta de que soy libre”
(p. 374).
Porque Sita, sobre todo, remata
falando dos recomezos. De como é posíbel reinventarse en calquera momento da
vida. Das pequenas vitorias dentro das cousas que sangran. De como
desprendernos tamén nos fai libres. De devir nós mesmas.
Sita, de Kate Millet, publicado por Alpha Decay en 2018 e traducido ao
español por Núria Molines.
O declive por Arancha Rodríguez
Reviewed by segadoras
on
09:42:00
Rating:

Ningún comentario: