Identidade,
esa palabra que os políticos converteron nunha aldraxe, está
perdendo o seu verdadeiro significado; o de recoñecernos para
respectarnos, para definirnos ao carón das outras. Esa identidade é
a que procura a protagonista da novela de Donatella Di Pietrantonio,
La retornada.
Narrada
en primeira persoa, e coa perspectiva que dá o paso do tempo, a
autora narra a historia dunha nena, da que non sabemos o nome. Durante 13 anos é criada polos que supón que son a súa nai e o seu
pai. Mais, sen saber que fixo, cal é o motivo, ten que deixalos e
con eles a súa vida, para volver coa súa familia biolóxica.
Retornar ao descoñecido.
Nos
anos 70 en Italia, e tamén en España, as adopcións eran verbais.
Non existía ningún tipo de regulamentación; de tal xeito, as
familias pobres acostumaban dar en adopción á ultima filla ou fillo
a unha familia rica e na que ou ben o home ou a muller eran
estériles. Ás veces, esa adopción producíase dentro da propia
familia se había algún parente con boa posición económica e
social. Este é o caso da Retornada.
A
protagonista sofre un dobre abandono envolto nunha maraña de
silencios e reservas, que provoca nela iso tan cristián e tan
enfermizo: A culpa.
Un día
érguese e ten que abandonar a casa na que vive, a carón da praia, co
seu fermoso xardín, o colexio, as compañeiras, a súa amiga
especial, os olores, os sons... para chegar a unha vila do interior de
Italia na que vive a súa familia biolóxica. O seu pai un home rudo,
de poucas palabras; unha nai superada pola crianza de tres nenos e
unha nena Adriana, personaxe inesquecible da novela, e que son os
irmáns que nunca viu. Todo isto envolto na precariedade económica
na que a nosa protagonista non vivira até este momento. Asemade, unha
familia tamén pobre na capacidade de expresar e transmitir afecto.
Xa na
primeira páxina, a autora, desvela o argumento da historia, pero
iso é o menos importante.
Aos
trece anos xa non coñecía a miña outra nai.
Subía
con traballo a escaleira da súa casa cunha maleta incómoda e unha
bolsa chea de zapatos revoltos. No relanzo recibíronme o cheiro a
fritura recente e unha espera. A porta non quería abrirse, desde
dentro alguén a sacudía sen unha palabra e fedellaba coa fechadura.
Vin axitarse unha araña no baleiro, colgada do extremo do seu fío.
Tras o ruído metálico apareceu unha nena coas trenzas frouxas,
feitas había días. Era a miña irmá, pero non a vira nunca.
Apartou a porta para deixarme entrar, sen quitarme de en riba os seus
ollos penetrantes. Por entón pareciámonos, máis que de adultas.
O que
de verdade importa, é todo o que vai sentindo esta nena de 13 anos.
A procura dunha resposta ás preguntas: Como poder sobrevivir a min
mesma? Por que non son querida? Por que fun abandonada dúas veces?
Preguntas,
para as que atopar resposta a esa idade, na que estamos nunha época
de transición cara á adolescencia, non é doado. Na que precisamos
sentirnos queridas e apoiadas para ir na procura dunha identidade á
que aferrarnos, malia que sexa na distancia. Sempre marchamos para
volver.
Será
Adriana, esa irmá descoñecida, a que, coa súa intelixencia e
pragmatismo, lle dará as ferramentas para sobrevivir nesa vila na que
naceu e que é o único lugar que coñece. Mais, tamén, se producirá
unha retroacción entre elas cando a protagonista é a que leva a súa
irmá ao lugar no que viviu os trece primeiros anos da súa vida. Esa
viaxe ao mar, á praia, que produce unha sensación de impotencia en
Adriana ante a inmensidade, ante ese ambiente descoñecido para ela.
A
noite, convértese no momento en que aparece a pantasma do abandono,
da perda da habilidade para ter o control sobre si mesma. Esa
confianza está perdida. Xa non hai espertares fermosos. Mais tamén
será o momento das confidencias entre esas irmás que precisan e
queren coñecerse. Aínda que non se poden encher todos os baleiros,
entre as dúas intentaran atopar esa dimensión emocional que as fará
cómplices. Para sempre.
Parámonos
unha fronte á outra, tan soas e próximas, eu mergullada até o
peito e ela até o pescozo. A miña irmá. Como unha flor improbable,
crecida nun pequeno terrón pegado á rocha. Dela aprendín a
resistencia. Agora parecémonos menos nas faccións, pero é igual o
sentido que atopamos neste estar arroxadas ao mundo. Salvámonos coa
complicidade.
Esa
complicidade que agroma entre nós, como mulleres, cara un futuro no
que a palabra identidade recobra o seu verdadeiro significado.
Di Pietrantonio, D., La
Retornada, Tradución de
Miguel García,
Duomo Edicións, 2018.
Duomo Edicións, 2018.
(as traducións ao galego son de Beatriz Maceda Abeleira)
Comentarios
Publicar un comentario