A palla que fai palleiro. Xela Arias. A fenda pola que zoa o vento para pensarnos por Beatriz Maceda



Retrato feito por Lorena Conde


A poeta e tradutora Xela Arias, se nos centramos stricto sensu nas datas, pertence á década da poesía dos oitenta. Mais, no caso desta autora, sería sen dúbida facer unha xeneralización inxusta.
Nos primeiros anos desta década abundaban os fanzines, as revistas literarias e a prensa que tiñan a ben publicar poesía, relatos e artigos literarios; algo que por desgraza tivo unha curta vida. Velaquí o primeiro espazo no que Xela Arias empeza a publicar a súa obra. Algúns deses poemas formaron, máis tarde, parte dos catro libros de poesía publicados entre os anos 1983 e 2003.
O primeiro deles é Denuncia do equilibrio (1986. Colección Ventobranco. Edicións Xerais. Finalista Premio Antón Losada Diéguez) no que xa inicia esa conversa co outro eu; no que se mesturan a paisaxe urbana coa interior e cunha presentación do amor innovadora.
No ano 1990 publica Tigres coma cabalos un diálogo entre a imaxe (neste caso a fotografía) e o texto poético. Un libro no que a visión da época que lle tocou vivir e a relación con ela mesma laten en cada verso.
E tamén neste mesmo ano cando aparece a única mostra narrativa de Xela Arias, o relato Que si que si que forma parte do volume colectivo Contos eróticos/Elas, Edicións Xerais.
Darío a diario é o seu terceiro libro de poemas escrito despois do nacemento do seu fillo. Nel, e por primeira vez na poesía galega, a poeta enfronta a maternidade sen idealizacións, cuestionándose as ideas preconcibidas sobre ser mai, así como un diálogo na procura da independencia do novo ser.

                                                     Nada que ver coa posesión.
                                                    Non te posúo nin quero.
                                                   Cóidote, ámote e manteño a esperanza
                                                   de aprenderche a te posuíres.

O seu derradeiro libro de poemas é Intempériome (2003), todo un exercicio de innovación lingüística. Está dividido en tres partes: “E así que me din que agarda”; “Corazón cuestión” e “Vencerse, é cousa de se tratar”.

Mais tamén temos á Xela Arias tradutora. Impulsou a tradución como un compromiso coa lingua galega, nun momento no que aínda non se abrira a xanela a outros universos literarios. Traduciu obras do portugués, inglés, italiano e foi pioneira traducindo a Rodari Contos do teléfono.
Recibiu varios premios polo seu importante labor como tradutora: o da Sociedade da Lingua Portuguesa por Amor de perdición, de Camilo Castelo Branco (1986, Xerais); o Ramón Cabanillas por O derradeiro dos mohicanos de James Fenimore Cooper (1993, Xerais) e, postumamente, o Plácido Castro no 20014 por O Spleen de París, de Baudelaire.

A ausencia de Xela Arias remexe no noso eu; é por iso que queremos abrir a xanela e respirala.

                                 Vide.
                                Convídovos ó espectáculo de non ser para ser de todo.
                                Vide que vos convido
                                a vos ver.
                               Ven que te reto
                               a te ver a ti desde ti en ti.

Do libro “Intempériome”. Vencerse e cousa de se tratar.

































Comentarios