A verdade finxida por Eli Ríos


Pedinche a luz prestada, o segundo poemario de Marica Campo, gaña no 2000 o I Premio de Poesía Fiz Vergara Vilariño. Este certame nace grazas á Asociación Cultural Ergueitos e ao Concello de Sarria nun momento no que os premios eran necesarios para normalizar e fortalecer o noso sistema literario ademais de darlle visibilidade á producción poética que se estaba a facer no momento. Inaugura, desta forma, un premio que durante dezaoito anos abriu novos camiños a diferentes voces, que publicaron os seus libros de poemas na editorial Espiral Maior, e asenta unha plataforma na que a poesía ten unha voz central no panorama literario galego.
O libro recolle trinta e tres sonetos de ton petrarquista nos que a autora nos vai sorprender. Non é casual a escolla desta métrica. Tampouco a da brevidade deste cancioneiro amoroso de corte clásico.
A expresión rítmica, de concisión lapidaria, que usa a autora xa nos guía cara un valado no que delimitar o espazo e encarcerar o tema do amor. Os dous cuartetos e os dous tercetos nos que se presenta unha situación, desenvolvemento e final limitan até o celme a sentimentalidade para poñer o foco na necesidade de esconxurar xa " que preciso saír e respirar"(pax. 77). "Sílabas computadas e ritmos prefixados para conter a desmesura e convertela na palabra xusta", como afirma Pilar Pallarés no prólogo.
O eu feminino contrasta coa seriedade da composición e, cun uso da linguaxe sorprendente, procura todos os ti para conformar un nós no que reivindicar as diferentes voces que integran a xeanoloxía na que afirmar o sentir propio.

QUÉROTE á miña beira con Pavese
sei la terra e la morte, Rosalía
sexa tamén connosco cada día,
negra sombra de asombro que non cese.

Quérote ao meu pesar, mal que me pese
estás sempre aboiando na poesía:
se te afogase a ti tal vez iría
tamén ela contigo a perdese.

Pizarnik, Blanco Amor e mais Cernuda
Manuel Antonio, Álvaro Cunqueiro,
a Dickinson, e Witman e Pessoa

e María Mariño e mais Neruda,
con esa voz que tingues no loureiro
para pórlles en ti unha coroa.1

Pero non falamos dun eu feminino resignado, non. Todo o contrario. " Baixei ao teu amor e foi un pozo" (páx. 31) xa "que tamén se perece coa fartura" (páx. 37) e, cando isto acontece, non queda nada máis que o autocoidado e relativizar o lugar propio no mundo.

"Mentres coido de min e de min falo,
arde o mundo e alguén morre de guerra"2

Pero sen condencesdencias porque, agora, despois de "cando explicar o amor é un dos retos" (páx. 75) o centro do poema- e da vida- móvese cara unha rexeneración na que "falei de ti, mais sempre a conta túa" (páx. 83) porque a palabra- e o poema- é o que permanece, mentres que o amor é igual a "... sementar/ flores vermellas, cousas de non dar"3

E se a dor, a perda, o amor se manteñen no recordo como " unha canción de amor que a ti che doa" (páx. 49), o eu feminino resiste e atravesa fronteiras grazas a "ouh, poema, engado, pasaporte" (páx. 81) e constrúe tempos futuros cheos de fartura.
" Non fan pan as mapoulas: centeeiros,
mainceiras e trigo hai que plantar,
palabras que despois poidan inzar,
que leveden en tempos fartureiros"4

E completa, a autora, nun círculo perfecto este camiño a través da natureza, da xenealoxía, da perda, do tempo e do sentir que inicia no primeiro soneto con "así ha de quedar, nun libro soa,/ a túa historia e miña, aínda que doa,/ tal vez, quizais así, esconxurada" para fechar, no último, con "foi ao revés agora a miña arte:/ falei de min, mais sempre a conta túa,/ fixen en ti comigo o meu careo". Un percorrido no que acompañamos o eu poético ata a estación final na que devén, " porque a perda é a forza e o resorte"5,e a escolla consciente na que "prefiro unha dor que me tolea/ a unha cordura que me faga dano"6

1- páx. 27
2- páx. 65
3páx. 59
4idem.
5páx 81
6idem.

Comentarios