Hai
algo nos vales que semella chamar pola destrución. Ou, se cadra,
enunciándoo ao revés, conseguimos concluír en que o ser humano é
o primeiro inimigo do seu hábitat. Botamos de menos o lugar que
destruímos, mais primeiro formulamos a devastación. Encrobas,
Pontes, Castrelo de Miño, Touro. Todas enchemos os ollos de xiros ao
pasado, todas perdemos os ollos no lugar onde as silveiras prenderon
os nosos dedos. O lugar xa non ocupa nada máis que memoria igual que
os sitios da infancia teñen desaparecido. Se temos un pouco de sorte
e de capacidade, ocupará versos.
Tempo
fósil vén dese don. Pilar Pallarés (Culleredo, 1957) achega con
este quinto poemario unha voz nova que se suma á das perdas.
Poemarios sobre casas matriciais que se pechan para sempre, locus
amoenus vetados para un regreso, pedras que caeron e xa nunca
volverán situarse na postura inicial que acolleu os berces. Esa
pertenza á terra que nos recolleu os líquidos íntimos que se
mesturan coa estirpe que agora a habita desde abaixo e a
imposibilidade da volta é o eixo dos fondos versos da memoria do
Tempo fósil de Pallarés, unha voz máis que referencial na nosa
poesía e pola que sempre agardamos nun reverencial silencio.
Pronúnciase
pouco, pero cada vez que o fai deixa un eco vibrante que pervive até
a seguinte vez e é este Tempo fósil un libro necesario para atrapar
silencio e vibración desde o alto no que contemplar a terra
destruída. Asistimos á cerimonia ritual de pechar a casa no fondo
da memoria con tres voltas de chave e dispoñérmonos para vivir cara
adiante a suspensión do tempo da infancia, da sinestesia do interior
da vivenda, da evolución do espazo que ocupaba, que segue avanzando
sen a nosa presenza darredor e facendo un dano maior no punto de
asumir a perda.
“Da
ruína da razón nace a palabra/que busca regresar, romper o cerco”.
A
memoria, cando se fai poema, visualiza sobre o espazo destruído os
terreos antigos e fai a casa máis alta, a floresta máis frondosa, a
dor do desapego aínda máis fonda e tratada cunha voz que é única
do lugar e que zumegará parte do vivido a través do cristal do
sono.
“Van
afacéndose a comer da miña man/
porque
saben que nin elas nin eu regresaremos”
Os
poemas depurados e agumados estilísticamente como lancetas para
rebentar a bocha do esquecemento e do dano alternan a contención coa
saturación desgarrada da memoria. Como un xogo de preguntas e
respostas feita a si mesma, a autora fala coa que foi no pasado que
ten que ver coa da casa, interpela ao pai que ergueu cada pedra, fala
co lugar mesmo para poder recompoñer cada pedra sobre o baleiro e
arrombar cada peza do “enxoval de morte” de novo no seu lugar.
O
exilio imposto polas máquinas da destrución remove os alicerces e
fai que os pasos se orienten á construción dun novo fogar e do
poema, única maneira de ir engarzando as derrotas coa necesidade de
continuar e facer do tempo un continuo de non-lugares, todos os
espazos que iremos perdendo durante a vida, todos os momentos. Uns
poemas que falan do máis roto de nós para aprendernos a roturar a
alma e avanzar.
“Niños
cuquentos,/ todas as casas que fomos repoboando/ permanencen”
Pilar Pallarés, Tempo fósil, Chan da Pólvora Editora, 2018.
Comentarios
Publicar un comentario