TODOS
OS CUARTOS
A
procura dun cuarto propio estivo sempre aí como horizonte, mais dun
xeito subrepticio, durante a miña infancia e primeira xuventude.
Nacín e medrei nun ámbito rural sendo a maior dunha familia
numerosa, con todo o que iso significa. A casa familiar era
adoito un bulicio incesante porque ademais a rapazada da veciñanza
viña xogar á nosa aira. Xa que logo non resultaba doado illarse
naquel ambiente tan vitalista e axiña aprendín a abstraerme mesmo
mentres realizaba calquera tarefa, sobre todo as relacionadas co
cultivo da terra. Terra das Fragas do Eume que levo aínda debaixo
das unllas e tamén na cerna mesma como un bosque de símbolos e
metáforas. Pois procuramos sempre o que non está. E foi esa
relación tan realista co medio natural a que precisamente propiciou
a miña querenza pola reflexión abstracta, polo imaxinario. Dese
xeito, todo aquel universo de vales e montes, de río e mar, foi e
segue a ser o meu inmenso cuarto privado, seguramente o máis
inspirador pois del, ou con el, xurdiron esas preguntas fundamentais
para as que continúo a buscar respostas
Mais
cando tiña tempo para ler ou escribir -algo que comecei a facer moi
cedo- agochábame tanto no faiado coma na habitación onde madurecían
as mazás de inverno entre a palla -velaí un arrecendo perdido para
sempre, agás para a memoria- ou ía ao monte acompañada do noso can
Rin que sabía gardar silencio e tamén alertarme cun simple aceno
das invisibles presenzas que poboaban o piñeiral. As miñas lecturas
daquel tempo están intimamente ligadas a eses espazos. Como está a
poesía de Aleixandre, da que fun devota adolescente, á aquela
habitación que só contiña un grande armario de cerdeira con tres
lunas; diante dese espello recitaba en voz alta unha e outra vez os
versos do libro Historia del corazón.
Ou, desdobrada na imaxe, sostiña arrevesados e reveladores diálogos
coas diferentes voces que todxs somos.
E
non podo non mencionar aquí os autobuses de liña onde sempre
esquecía algo “por andar nas Batuecas”, pois dende os dez anos
estudei fóra e a miña vida afíxose a unha constante itinerancia. E
asemade foi o Castromil na ruta Santiago-A Coruña o meu cuarto
preferido durante os anos intensos do meu traballo na TVG xa que era
nesas escasas dúas horas de ir e vir onde atopaba acougo para pensar
e apuntar versos. Porque, en realidade, a meirande carencia da miña
vida foi adoito o tempo devagar. Até que chegou un día no que o
diagnóstico dunha leucemia paralizou ao cronos devorador e, de modo
paradoxal e perentorio, os minutos, as horas e os días que acadaban
escapar das fauces do cancro -contados polo persoal sanitario como
centímetros dunha cinta de medir- dilatábanse ad
infinitum para a miña íntima
experiencia. Nesa habitación de illamento achegueime ao meu propio
corpo coa demora e a atención necesarias para escoitalo e así
reencontrarme con aquela capacidade aparentemente perdida da infancia
cando era quen de meditar e case levitar de maneira intuitiva. Foi o
mellor opiáceo para a dor e seguramente unha axuda inestimable para
a rexeneración celular.
En
calquera caso, eses cuartos públicos de hospital supuxeron a proba
máis transformativa da miña existencia e enriquecéronme con
tesouros inestimables. Un día deses de confinamento hospitalario
mirei pola fiestra a paisaxe marabillosa da ría do Burgo na Coruña
e reparei, eu alí encerrada, no voo maxestoso dunha gaivota a
abrirse paso por entre o intenso azul do verán. E súbito sentín a
presenza de alguén que miraba o conxunto da escena, incluida eu
mesma. Decateime do salto da miña conciencia e adoptei esa práctica
como un eficaz antídoto contra calquera tentación de narcisista
ensimesmamento ou de soberba. Aprendín asemade que son cuartos
propios a xeografía sentimental que nos habita e de cote buscan que
se lles facilite a súa intercomunicación, pois, como árbores que
se avisan do lume, ben poden emerxer en axuda uns dos outros.
E
agora que nin podería segar o trigo, nin recoller tomates, nin
plantar patacas, vou alí, a aquel tempo, dende este pequeno cuarto
de meu no que teimo sempre en pechar a porta, como se ata o aire que
entra puidese perturbar a miña concentración. Aquí, en amado
silencio, estudo e leo e escribo e tamén esculco nesas estancias que
o corpo garda e alimenta. Só de cando en vez mudo uns minutos de
habitación para axudarme a clarexar a escena na que estou
embarullada como cando me contemplei ollando aquela gaivota. Un modo
de darlle futuro ao que xa foi ou de darlle fundamento ao que de
súpeto vén. Porque o tempo é esoutra habitación misteriosa onde
só semella haber un dentro. Precísase entón o esforzo de saír, a
necesidade dun fóra que, quizais, estea non só na actividade
obxectivadora da conciencia, senón tamén na atención aos outros
suxeitos ou nesa relación rizomática e solidaria co mundo que é
casa.
En
última instancia, e porque históricamente lle vén sendo negado, a
muller ha de loitar sen tregua por ese cuarto propio que é tamén, e
sobre todo, o dunha reponsable liberdade persoal. Unha liberdade que
é, ao cabo, conquista da independencia económica, emocional,
creativa, de pensamento e etcétera. Pois xa sabemos que, sen sabelo,
podemos habitar cuartos acólitos que coidamos propios. Igualmente
cuartos moi tóxicos que nos reducen e nos mancan ata límites
insospeitados. E hai que saír. E nese senso, acaso entrar noutros
universos, coma os do coñcemento, da amizade ou da arte, poida
axudarnos a facer limpeza. Dos ámbitos da creación, eu escollo o
poema. Tantos poemas amados nos que me interno unha e outra vez e
fico a transformarme.
Eva
Veiga
Comentarios
Publicar un comentario