![]() |
Inaxe de Helena Salgueiro |
Por Helena Salgueiro
Ata
que punto é fatigoso non poder escoller a familia, a clase social, o
fogar.
Nos
últimos tempos eses conceptos adquiriron unha relevancia case
obsesiva, quéroos recrear ou transformar: o cuarto que escollo para
escribir e durmir e facer o amor, as persoas cas que me coido, os
lugares que non afogan.
En
menos dun ano mudeime catro veces. En tan pouco fixen a traxectoria,
nunha cidade mínima, dunha nómade desterrada -ou iso era o que cría
querer- saltando de casa en casa, fuxindo dunha cousa que non
alcanzaba a vista. Nesta breve marxe de tempo, todo intenso e fugaz.
Parece que pasou toda unha vida. Para min foi toda unha vida.
Achegueime a ideas que anteriormente só foran palabras ou puños, as
que dan vertixe: independencia, liberdade, traballo. Porque quixen
facer do meu corpo o que quero facer do meu país, do meu xénero;
porque tiña que comezar dende min pra que o demais tivese sentido.
Mais sabémolo, pola liberdade, ao igual que polo coñecemento,
págase un prezo.
Tanto
é así que coñecín criaturas extraordinarias. Coñecinas
fedorentas e viscosas coma o traballar mal pagada e degradada; outras
brancas e violentas como o despido, o xulgado, as denuncias; outras
criaturas máis mornas e escuras como a soidade; finalmente a
criaturas punzantes e metálicas como a angustia por chegar a fin de
mes. Unha angustia moito peor ca angustia polo desexo, esa que che
medra no teu centro, no esófago, entre as costelas. Criaturas que
foron medrando en min coma esa dor encarnada, do xeito no que o fai
ela, persistentemente.
Afondei
na conciencia de clase, foise contornando ben nos meus pregues. Non
ao xeito da empatía, ese ideal adolescente, descubrindo lecturas.
Non. Foi como realmente se atopa: con esa rabia e esa impotencia, co
renxer os dentes, e o lume nos lacrimais. Aínda estou loitando co
odio, como supoño que moita xente fará. Aínda estou definindo
contra quen ou contra o que.
E
isto son todo razoamentos moi importantes para entender o que pra min
significa un
cuarto de meu. Gustaríame
dicir basta de queixarse, que tamén acadei vitorias. Dicir basta de
ser vitimista, de ser solipsista, de ser autoindulxente. Pero si,
quéixome, e si, son vítima dun sistema de merda. Debo actuar
contra
e tamén queixarme
de.
Asentei
agora -enténdase, dun xeito moi efémero- nun cuarto que dá a un
patio traseiro, de edificios ben altos. Gardo no ceo da boca as
xanelas que fican acesas á noite, rexeito correr as cortinas. No
mesmo cuarto no que escribo é onde está a miña cama. Sempre foi
así. E hai, agochada nunha esquina, unha pequena peza de cerámica
que poño cando considero algo o meu fogar, e que pra min é un
ritual sagrado que me une ca familia de dentro e fóra de min.
Entón
como poder retratar o meu cuarto se é unha pluralidade, se é unha
cunca? E como poder achar tempo? Como poder achar a paz que precisas
pra centrarte no teu traballo? Como poder achar facilidades
económicas sen renunciar a esa paz e ese tempo? Ao referirme ao meu
espazo propio falo de algo máis. Pra min non é necesariamente un
espazo baleiro, nin tampouco un só cuarto. Por iso falo de fogar.
Unha conciencia tranquila é case menos doado de achar ca un certo
benestar económico. Parecería evidente que a primeira é inmanente
á segunda, pero as insatisfaccións dun home ben pagado pouco me
importan. Así que... como vai unha muller, unha muller que traballa
e estuda, unha muller nova - á que lle lembran en demasía, en
contextos inesperados e de xeitos pouco amables que é muller e que é
nova-, poder dedicar un mínimo do que quixese á escritura? Se a
invaden tantas cousas. Iso non é liberdade, nin independencia: non
poder coidar, mellorar o seu traballo.
Así
que a miúdo atópome plena de palabras, ideas e criaturas, ansiosas
por achar un sitio, mais irrealizables.
E,
máis frecuentemente, ansiosa de nutrirme de coñecemento.
E
é que mesmo -sobre todo- no coñecemento, quen posúe máis –quen
está recoñecido por posuír máis- é quen ten máis poder.
Bourdieu di algo ao respecto. Paradoxo é que sexa citado pola nosa
caricaturesca universidade, onde ao asubiar saen galopando un par de
catedráticos, como dicía Virginia W., e onde, se tes un traballo,
inquedanzas de calquera índole ou vida propia, terás que afacerte á
idea de que non has sobrevivir. Véndennos o acceso a esferas que nin
sequera queren ceder. En fin, todos acabamos por aprender a vivir
ironicamente cas nosas propias incoherencias.
Mais
tamén hai cousas moi boas en todo este percorrido. Coñecín
criaturas extraordinarias, como dixen, e iso conformará para sempre
o meu xeito de escribir...e coñecín tamén o que significa a
verdadeira axuda ou a resistencia. Percibo as cousas doutra maneira,
e malia non ter cartos ou tempo sei contar as cousas mellor do que
facía, sei ver espazos íntimos en cousas que se moven, coma todas
as belezas.
E
aínda con todo, os azos seguen estando.
Será
esta herdanza da muller escritora, e bailarina, e actriz, e música,
e obreira, e a que sexa: canto máis nos neguen, tanto máis
perseguiremos.
O cuarto de Helena Salgueiro
Reviewed by segadoras
on
21:29:00
Rating:

Ningún comentario: