Conducir no Afganistán

Imaxe: Paula Gómez del Valle

Arancha Rodríguez Fernández

O camiño de descuberta do mundo é sempre un camiño violento, sórdido; cheo de tropezóns e de obstáculos. Se a ese camiño se lle engade o peso de ser muller, masticalo faise case imposíbel.

Non obvia Angélica Freitas (Pelotas, Brasil - 1973) esta natureza do percorrido, presentándonos un libro cun título igual de cru: um útero é do tamanho de um punho. Editado por Kriller71 nunha preciosa edición bilingüe portugués-español, o poemario semella un pedazo de carne sen cociñar, sangrante e imprevisíbel, que un xigante enorme nos fai tragar mentres esmaga as nosas gorxas.

Ler um útero é do tamanho de um punho é complicado; é ao tempo inmensamente certo. Navega a autora por temas tan recurrentes como o corpo, a hixiene, o sexo, evitando a discreción. Por que ninguén fala do noxo?, parece berrar esta obra. Por que ninguén fala do medo.

Talvez porque molesta.

uma mulher gorda

incomoda muita gente

uma mulher gorda e bêbada

incomoda muito mais

A natureza da muller no mundo, estranxeira a todo lugar máis que a si mesma -  estranxeira ás veces de si mesma - parece empañar tamén todo o poemario. A súa anatomía, a súa voz; todo é censurábel. Se cadra o camiño de descuberta do mundo era, despois de todo, unha penitencia.

Pode que o máis chamativo desta escrita sexa precisamente a súa sinxeleza. É esa forma dialóxica, que fala de ti a ti, cun emisor que adopta por veces a forma dunha nai, dun marido, dun xefe, dun profesor, dun veciño, da mesma sociedade, a que fai os poemas tan crus. Non hai subterfuxios no xeito en que Angelica Freitas presenta as verdades; se cadra por iso nos interpelan tanto.

Aí um dia minha mae falou: regina

regina você precisa fazer um regime você está enorme

você fica aí na cama comendo biscoito

e ussando esa roupa horrível que parece um saco de

[batatas

No entanto, mesmo desde tanta dor, desde tanta angustia, hai unha vontade de apropiarse de toda esa violencia. De amansala. Angelica Freitas fala tamén de ti a ti a ese discurso, bérralle, ensínalle os dentes, ensínalle a graxa, as estrías, os pelos: fala na súa propia lingua. Empodera a autora cunha linguaxe tan rota como a da propia vida, cun idioma non normativo que nos recorda espido que desde o máis fondo desa loita tamén se pode gañar.

a mulher vai embora e deixa uma penca de filhos

a mulher vai no fim sair com outro

a mulher vai ganhar um lugar ao sol

a mulher vai poder dirigir no afeganistao.

E será que desde os fondos, cheas de rabia, mesmo desde o cinismo, poderemos conducir?

Angélica Freitas: um útero é do tamanho de um punho, Kriller71.