Cando a poesía persoal é política (tamén)

Imaxe: Lara Rozados

Por Eli Ríos

Seique a poesía é esa expresión artística onde se manifestan sentimentos, pero que acontece cando ese sentir privado da poeta atinxe o político? Pois, como ben afirmou o xurado do VII Certame de Poesía Victoriano Taibo sobre o Caderno amarelo de Lara Rozados, agroma unha "radiografía xeracional" na que se prescinde do eu como suxeito para convertelo nun plural do que todas formamos parte. A poesía transfórmase nunha ferramenta de expresión das rúas, das súas xentes, do colectivo, do hoxe, do aquí e do agora. Sen adornos e cunha linguaxe clara. Sen eufemismos. Poemas contundentes dun tempo precario, agresivo e inzado políticas discriminatorias e dominantes. Si, o persoal é político tamén.

O Caderno amarelo parte do cotián, das cousas concretas que vivimos ou vemos. A poeta enfoca, aporta un gran de luz e fixa a atención nunha notícia dun xornal, nunha carta, nun insomnio, nun silencio,..., e, quen lemos, descartamos a posibilidade da inverosimilitude porque todas coñecemos un Birama, ese desacougo que nos impide durmir("aproveitaremos tamén/ o insomnio/ para destecermos as arañeiras", ( p.37), esa incerteza laboral( "Buscamos unha liña de fuga/ que nos permita vivir/ sen termos que vender seguros/ a porta fría", ( p.45) ou tentamos "acalmar o proído/ con menta brava"( p.55). Incluso, si, incluso, gardamos na memoria a "dúas adolescentes/ enforcadas/ e antes violadas/ en Uttar Pradesh"( p 41) porque sabemos, e somos conscientes, que a primeira dominación vén dada pola estrutura da familia patriarcal. Na infancia e máis alá porque as relacións interxeracionais danse no eido da desigualdade. E sobre un sistema de dominación sexual apóianse xerarquías, élites ou dominacións de raza e clase. A opresión no seu sentido máis amplo. O control sexual, económico ou psicolóxico onde " o peor é que poden deixar claro,/ por riba de todo, que eles poden./ Ti nunca podes nada."  (p.54) e " Queremos marchar/ e non sabemos onde"( p.46), pero non o faremos, non... porque, a pesar de non ter diñeiro nunha cultura do diñeiro, de ler " as noticías do xornal/ a reproduciren a neo lingua" ( p. 29), de que os nosos sentimentos sexan " transcritos/ en castelán"( p.35) ou que as violencias e agresividades pretendan inventar privilexios... nós sabemos que " o único que non é real/ é o muro" ( p.30) e a visión do trauma non fai máis que revolvernos. A fendedura pola que entra de novo o aire.

O Caderno amarelo arrepón, como nosoutras, o xenio ante a inxustiza. E non somos as únicas porque xa " así o dicía Billie/ Nunca acougamos/ Algo proe aquí, / no fondo." ( p.48) e estamos/somos " No camiño, sempre. / Compañeir@s de viaxe" (p.20).