![]() |
Imaxe da capa do libro 'Funambulistas', de Mercedes Leobalde |
Por Eli Ríos
Hai xa tempo que quería desmiuzar
un chisco Funambulistas, de Mercedes Leobalde, porque me impresionou a
súa lectura, pero había algo que me inquietaba e non tiña moi claro qué era.
Así que, como os bos viños, deixei repousar o tema ata que chegase o momento. E
chegou. Chegou en forma de conversa sobre unha técnica escultórica: a da cera
perdida. Esa era a chave que me faltaba para comprender este conxunto de 25
relatos.
Concordo con todo o que se leva
escrito sobre Funambulistas: Relatos curtos (algúns relacionados entre
eles) sobre a fraxilidade contemporánea cunha prosa sintética, divertida e que
emprega unha diversidade de voces.
Concordo. Si, pero... Sempre hai
un pero... A construción que a autora moldea en cada texto ten un baleiro fóra
da estrutura que procura a interacción directa coa persoa que le. Hai, incluso,
relatos como "Cúmulos" nos que o protagonista será devorado polos
tiburóns dependendo de quen estea no outro lado da páxina.
Asi, aos poucos, a autora deliña
maxistralmente a forma coas palabras. Constrúe ese formato de libro e relato
que nos permite ver un obxecto cunha prosa sintética e divertida. Esa que
contén os baleiros que nós, como lectoras, enchemos de forma natural para levar
o que nos conta ao noso terreo, ao dos afectos, os odios ou as incomprensións.
Xusto alí, nese punto, no que facemos nosos os relatos. Como quen moldea un
vaso ou unha pota na olaría e, logo, retira a cera do seu interior para que
sexamos nós mesmas, no proceso de lectura, as que decidamos que poñerlle
dentro.
Como non se trata de facervos spoilers
de todo o libro, permitídeme que seleccione dous textos que me chamaron a
atención: "Os cogumelos da risa" no que se nos presenta un dilema
moral sobre se admitir a violencia ou non. A autora non se posiciona e non nos
ofrece un speech didáctico. Non. Teremos que implicarnos e decidir qué
sensación nos provoca o feito de que Fonso sexa emparedado tras "tres
fileiras máis de ladrillos" que "de aquí a uns días, ao que seque ben
o cemento, hei pintar esta parede toda de azul. Dun azul que tire a gris, coma
os teus ollos."(páx. 58) despois de poñer en risco a vida do fillo e da
protagonista cunha malleira que só intuimos pola frase "Coma o Rambo,
mira, outro bo, outro que pegaba duro!"(páx. 57).
O segundo relato que me impactou
foi o do " Negrón". En apenas dúas páxinas, e dunha maneira certeira,
condénsase todo o abano de micromachismos sen unha soa descrición. Só a través
do que sente a personaxe percorremos o mundo do qué dirán, de manter as formas
a pesar de levar un negrón provocado polo home, a imposibilidade de pedir
axuda, disimular os golpes baixo a maquillaxe, xustificar o agresor, etc, e
remata cunha feroz crítica á sociedade que mantén e sostén esta barbarie cunha
única frase pronunciada por un home calquera, descoñecido, que se cruza con ela
na rúa: " Ai non, ti tamén has de ser boa!"(páx 17). A dobre
culpabilización da víctima.
Funambulistas é un libro divertido e moi ben escrito, si.
Pero esa ironía e humor negro co que nos achega as barbaries da cotidianidade teñen un oco profundo
no seu interior cando a autora evapora a cera e nos deixa a soas cos nosos temores, xenreiras ou
vontades de coller o fouciño e continuar a seitura para que nunca ningún des-coñecido crea que ten o
dereito de dicirnos que "ti tamén has ser boa".
Mercedes Leobalde: Funambulistas, Xerais, 2015.
Comentarios
Publicar un comentario