 |
| Notes, de Gayle Nicholson |
Por Eli Ríos
Achegarse á
lectura dun diario é complexo. Máis aínda se nos fala dunha enfermidade que, a
día de hoxe, continúa roubándonos momentos coas compañeiras e amigas porque as
quendas, para esta viaxe, non van pola toca, van pola leva.
No Diario da
luz e a sombra a mesma diarista, María Victoria Moreno, convértese nesa
personaxe literaria que proxecta unha forma de entender o mundo entre o íntimo
e o público: a intimidade do monólogo que as demais escoitan... e debullan!
Desde a primeira páxina! A autora vainos procurar e " obrigarnos" a
participar porque estas liñas "O meu desexo sería que, xa feitas libro,
caesen nas mans de persoas que padecen cancro que que lles servisen para coller
azos" e " a quen non teña ningunha relación co cancro e lea
este diario, quero dicirlle que é mortal- amólate, curioso lector-"(p.15).
E entramos nese proceso de escrita (sen as regras tan estrictas como poden ter
outros xéneros), nesa escusa de caracter aleatorio e inmediato que realiza o
truco de maxia para transfomar o invisible en visible grazas á complicidade
porque " o meu descubrimento é que, compartindo ledicias, todos os que
entramos no reparto tocamos a máis" (p.89). Si, querida persoa
lectora, "ledicias" porque o cancro de mama é unha enfermidade que
afecta, neste caso, a unha muller, non a define. Así, a través das páxinas,
coñecemos "a filla que calquera nai desexaría ter"(p. 103), a
cadeliña Alma que comparte as súas dores, as cartas de Pedro Ferriol que lle
chegan desde o outro lado do océano, etc Unha vida completa que a autora nos
vai mostrando cómo mirar desde todos os prismas posibles: os días que se
encontra mellor, os días que a dor a posúe, os días que ten que facer un
esforzo inxente para dirixirse cara o seu traballo ou o día que descobre que un
viño cos amigos cura moitos padecementos. Todos os anaquiños que acaen á
perfección para formar o todo.
A luz é un
elemento fundamental neste diario pero tamén hai sombras. E para elas ten
reservadas unha arma moi potente: o humor. O cotiá dos procesos médicos mostran
unha beleza afectiva que nos sorprende (e axuda a relativizar moitas cousas).
Coa mestría dunha fascinante narradora, nas primeiras páxinas descubrimos que
na sala da quimioterapia "había un paisano que flipaba por min"(p.40)
e queremos saber máis. O diario dosifica os tempos, as sombras e os soños de
montar unha granxa de vacas desde as butacas do hospital. E a historia evolúe
cos retallos daqueles que saben que " o cancro no é un regalo. É,
falando claro, unha putada"(p.21)" e enceréllase coa imaxe no
espello, coas lembranzas do pasado, coas promesas de futuro desde Cuba, coas
aventuras dos seus alumnos ou descubrimentos como " agora vexo que
fixen o ridículo preocupándome polo que podía ser e non foi"(p.74).
E, como non
podía ser doutra forma, as luces e as sombras habitan un tempo presente no que
"aínda pesa a fuxida de cerebros que tivo lugar nas pasadas
décadas" (p. 115), no que "os homes son moi dados a sentirse
ben cando coidan que son superiores ás mulleres"(p.41) ou ou no que as
persoas levan "un abrigo deses de pel de bicho que antes foi vivo"(p.50).
E os tempos, as
pausas, os encaixes narrativos, a intimidade, o cancro, as rúas, as persoas, a
casa,..., van construíndo, a modiño, a imaxe completa: unha muller que comparte
xenerosamente o "que eu descubrín porque xa pasei por esa situación"(p.26)
e nos ofrece unha mensaxe de esperanza co desexo de "que vexamos tamén
moitas cousas bonitas no camiño que aínda temos por diante..." (p.123)
porque, como ela comenta, practicando o optimismo sensato sempre podemos
encontrar as "posibles alternativas gozosas"(p.49) dentro
dunha situación complicada. María Victoria Moreno é a mellor mostra.
María Victoria Moreno: Diario da luz e a sombra, Vigo, Xerais, 2004.
Comentarios
Publicar un comentario