Outro setembro
volvémonos xuntar en Salvaterra do Miño para partillar poesía,
música, encontro, e si, tamén bebida. O XXVIII Festival de Poesía
do Condado, co lema “Escrever nas margens”, xuntou unha chea de
xente unha vez máis a pasada fin de semana, o venres 5 e sábado 6
de setembro, acampando arredor da Muralla, montando postos de
artesanía, de pequenos negocios, asociacións ou colectivos,
recitando, tocando, cantando, bailando, ou ben paseando e gozando da
festa sen máis. Unha festa destas que nacen da xente e para a xente.
A Sociedade
Cultural e Desportiva do Condado continúa, case tres décadas e
varias xeracións despois (ás que roldamos a trintena empeza a
desacougarnos a cantidade de cativada e pre-cativada, ou barrigas,
para ser máis clara, que se atopa no festival), loitando por esta
festa, con escasos apoios institucionais, pero moito da propia xente.
Dicía Lara Soto (quen loce unha das barrigas destas das que falo)
cando presentaba a Blues do País, ao inicio da Noite nas Minas, que
custa traballo facerse ver, pero aí seguen. Pouca xente, pero con
moita gana e moito que dicir. E así arrincou, desde esa marxe física
e simbólica que é a fortaleza á beira do Miño, unha nova edición
do festival.
Á
tarde do venres xa puidemos ver Pacios,
dirixida por Manuel Darriba, nas Covas de Dona Urraca, e tamén
exposicións: Elas som eu
e Matrikas, onde Alba
Viñas retrata manequíns da India, con textos escritos por varia
xente para acompañar as imaxes; había tamén outra sobre o
xenocidio en Palestina este verán e a resposta no Condado, co título
Palestina livre; e
Elas som eu contaba
con collages a partir
de retratos en branco e negro de Sabela Iglesias; outra serie en que
se xogaba cunha proxección dunha foto dun muíño de xoguete de
cores sobre o corpo, en analóxica e revelado manual (Muíños
de cor, de Xiana Quintas); Gris
con pespuntes negros, de Pilar
Abades, unha preciosa serie de bodegóns sobre mulleres que a
antecederon; e a fotografía e instalación feita con roupa, cartas e
recordos da avoa de Silvia Mella, Adeus, Arxentina!
Daría para moitas páxinas o estudo da potencia creadora das
mulleres coa fotografía, o retrato, a instalación, a memoria das
predecesoras e a autobiografía feita imaxe, pero hai tanto que
contar que queda para outro día.
Seguiu
a noite do venres con Blues do País nas Minas: a impresionante voz
de Iseo Agilda (Bieitta James) e a guitarra de Brais das Hortas (Pepe
King) xogaron, coma nenas, coas letras do Robert Johnson, Ella
Fitzgerald, Aretha Franklin, Janis Joplin, Ottis Redding...
Matáronnos a modo con Roberta Flack e gañáronse a complicidade de
máis dun cento de persoas coas súas particulares versións, ademais
de convidar a escoitar Bateas no Mississippi
(que seica está no forno prontísimo a saír). Fóra da cova,
Fanfarra Taquikardia animaba a noite (pecharon, como non podía ser
doutro xeito, coa súa versión da música do coche fantástico, esa
que tocaran despois de “Ás barricadas” nunha procesión que lles
dera moita fama), e xa ao final subiu o Hevi (A.K.A. Bigote Mix) ás
escaleiras pinchar de todo, desde Ana Kiro, abrindo a sesión con
“Pídechas o corpo” até Peret (“El muerto vivo” foi outro
momentazo da noite), con trinta persoas entregadísimas no torreiro,
despois de cearen un caldiño verde, que vén sendo a cousa máis
reparadora do mundo.
E xa o
sábado, despois dunhas voltiñas no comboio, da ameaza de choiva e
do xantar, montando os postos os colectivos ou negocios que tiñan
algo que amosar ou vender, Tanxarina, unha das compañías de teatro
de títeres máis veteranas do país, puxo en escena, de novo nas
Minas, o seu Titiricircus,
para goce de crianzas e pais/nais/adult@s (ou non?) sen fill@s que
andabamos por aló. Seguiron as proxeccións de cine, coas curtas
gañadoras do Festival de Cans, soaron as “ferreñas” do
obradoiro de Punkdereiteiras, ensinando á cativada a fabricar e
tocar instrumentos, e xa ás nove arrincou a noite da poesía e a
música, c'O Leo i Arremecághona, nas súas múltiples
personalidades, como mestre de cerimonias. A voz de Paula Carballeira
foi a primeira da noite, como ela mesma dicía, facendo esa mestura
de poesía, contos e teatro que a ten levado por medio mundo, facendo
interactuar a todo o público cando contou o tristísimo conto-poema
dun peixe que a ela lle contara unha cativa de tres anos, falando de
gaiolas, de paxaros que aprenden a ser libres, da fame, de berrar (e
desculpen a mala calidade dos vídeos, que non lle fai xustiza
ningunha, pero foi o que se deu gravado a correr desde o posto do
Cineclube até o medio do público. Escóitaselle ben, que é o que
importa). Seguírona Xabier Cordal, Ismael Ramos, Viale Moutinho,
Xesús Rábade, Teresa Moure, co seu lobo, que xa comentamos nesta
páxina, ou Concha Rousia. Podería analizar mellor as intervencións
poéticas se estiver máis atenta, pero acumulouse un pouco o choio
entre estar no posto (por certo, non, o Cineclube de Compostela non
somos Numax e non, os tickets vendíanse en fronte, non eramos nós),
saudar xente coa que te atopas de ano en ano, na mesma festa, e as
súas crianzas (e non, non estou obsesionada co tema, é que
efectivamente son moitas!) e si, tomarlle algo. Pero, para quen teña
vontade, a SCD do Condado edita un libro que recolle eses poemas,
mesmo algún que non poden ser recitados
(http://devoltaparaloureda.wordpress.com/2014/09/07/autodeterminantes/)
por mor do secuestro dos seus autores a mans do Estado.
Polo
medio da poesía emerxeu a poesía feita música, cun grupo habitual
en Salvaterra: A Quenlla volveu cantar letras que xa resoaran na
muralla había anos, “Como un irmán che falo”, verbi
gratia, e abriron a porta para
viren despois as novas voces: Fortuítos, Sés, que arrasou cos temas
dos seus discos Admirando a condición
e Co xenio destrozado
e as súas palabras entre canción e canción, certeiras e valentes.
A rapazada botábase a ela e coreaba as letras, tivo o seu momento de
agradecemento á Quenlla, e O Leo subiu cantar onda ela “Brava”
(versionaza do “Wild thing”, dos Wild Ones popularizada polos
Troggs). Por certo: hai quen lle di que ten un aquel co Leo, pero en
muller, ao que ela responde “É o Leo o que se parece á Sés, pero
en tipo”.
Co público xa
quente, saíron The Tetas Van, cun repertorio que xuntaba versións
de “clásicos” con cancións do non menos clásico Xabarín Club
a facer bailar á xente, e pecharon Liska co seu ska-punk-reggae. E
ao que foi chegando a fin da festa (aí polas seis) foron caendo
pingas que non fixeron máis que xuntar á xente debaixo da carpa e
ás gaiteir@s, pandereteir@s e bailadores/as sacaren instrumentos e
folgos do licor café e, coa lúa case chea a meterse, despedir esta
festa da música, da palabra e do encontro, que chega con setembro á
beira do Miño.
Escribir nas marxes
Reviewed by segadoras
on
10:04:00
Rating:
Ningún comentario: