As mulleres ollan para as mulleres

Por Andrea Nunes Brións

O verán pasado vin nun muro dalgunha cidade do país, un graffiti que dicía: “Galiza apoia o festival de poesía”.  Referíase ao, sen dubida, un dos encontros mais agardados por tod@s nós cada verán: o  Festival da Poesía do Condado, en Salvaterra do Minho.

Alí puidemos sentir a forza da desobediencia a crecer no colectivo. Puidemos escoitar, alén doutras, a voz de María Rosendo, acompañada do grupo Sacha na Horta cantando un dos poemas de Nómade, libro gañador do XXIII edición do certame de poesía Pérez Parallé.  As que puidemos asistir,  non deixamos de nos emocionar cun acto de tal beleza e forza. 

Regreso agora a esta autora, querida e admirada, desde a diáspora mais forzosa (as explicacións que vaian en privado) e non deixa de resultar curioso, cando menos, que unha teña esa terríbel vontade de voltar e abra un libro como o de Rosendo e desexe ser nómade.  Nómade ou a que camiña en todas as direccións, cobizando os espazos que unha desexa (como ten que ser) e non tendo conta das cancelas e buceiras que hai, ultimamente incluso máis, para nos silenciar.

No previo, intuímos, é Karen Finley lembrándonos que non viríamos ser comprendidas, que somos forasteiras, estrañas nas nosas propias familias, países ou sociedades. Arranca a voz dunha nómade que se afasta do doado, do estipulado, loitando contra unha sociedade excluínte e inxusta, que fere nos cavorcos da pel.

Versos que atravesan as voces de tantas; das que se revelan, das silenciadas, das do norte e das do sur, das que lle teñen medo a escuridade, onde as meninas amorfas non entramos nos moldes e deixamos claro que non queremos entrar. Un libro pois, onde as mulleres ollan para as mulleres.

E a loita, sabemos, é múltiple, porén non deixa de ser a mesma. “Hai unha lingua que aínda non foi destruída” lese e é unha lingua de moitas, desas que Rosendo chama obreiras da dignidade, que foxen da resignación, rebelándose contra a submisión, contra o verso machista.

Falamos pois, das distancias, do nome dos océanos. Dende Bos Aires, San Paio, London City, Nairoby, Compostela ou Changchun. Porque nestas latitudes ou noutras, o conto é sempre o mesmo.

Nós preferimos a analoxía de ir cara un espazo físico como ir cara unha mesma, mais pode que sexa verdade iso que din de que as inadaptadas non temos lugar ou pode que  habitamos en todas as latitudes. Quizais simplemente somos nómades transitando diferentes puntos cardinais, arelando nesta sega continua os pétalos de Alice Walker ou habitando as  cidades que somos cada unha de nós.

Mais non deixa de nos convencer o que facemos, esa rede que tecemos en cada unha das latitudes que habitamos, e para con ou sen cuarto propio seguirmos escribindo, arroupándonos na loita, nómades na procura de xustiza.  Velaí estes poemas e a súa subversión, como cuarto propio, para tod@s as que nos chamamos Eva.

Rosendo, María. Nómade. Espiral Maior 2011.

Nota: Para quen gostar, o videopoema que as candongas do quirombo realizamos cun poema de María Rosendo;  Helena a escuras en https://vimeo.com/24655310